अकोला न्यूज नेटवर्क दिनांक १० ऑगस्ट २०२३:-रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी UPI वापरकर्त्यांसाठी मोठा निर्णय घेतला आहे. हा निर्णय UPI लाइट वापरणाऱ्या लोकांसाठी आहे. खरं तर, RBI ने UPI Lite वापरकर्त्यांसाठी व्यवहार मर्यादा वाढवली आहे. आता वापरकर्ते या फीचरद्वारे 500 रुपयांपर्यंतचे व्यवहार करू शकतील आणि वापरकर्त्यांना पिनचीही गरज भासणार नाही. दुसरीकडे, सरकारने लवकरच ऑफलाइन पेमेंट मोड सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. UPI Lite NCPI आणि RBI द्वारे सप्टेंबर 2022 मध्ये सर्वांसाठी लाँच केले गेले. ही UPI ची अतिशय सोपी आवृत्ती मानली जाते.
एआय आधारित व्यवहारही सुरू होईल
दुसरीकडे, नवीन पेमेंट मोड म्हणजे UPI वर संभाषणात्मक पेमेंटची सुविधा सुरू होणार आहे. आरबीआयने जारी केलेल्या निवेदनानुसार, याद्वारे वापरकर्ते व्यवहारांसाठी आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस एआय-आधारित प्रणालीशी संवाद साधू शकतील. हा पूर्णपणे सुरक्षित आणि सुरक्षित व्यवहार असेल. हा पर्याय लवकरच स्मार्टफोन आणि फीचर फोन आधारित UPI प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध होईल. यामुळे देशातील डिजिटल क्षेत्राचा विस्तार होईल. हिंदी आणि इंग्रजीनंतर ते इतर भारतीय भाषांमध्येही उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे. आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार, या सर्व घोषणांबाबत नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ला लवकरच सूचना जारी केल्या जातील.
मर्यादा वाढवली
UPI ची ही हलकी आवृत्ती बँकांच्या प्रक्रियेतील बिघाडामुळे वापरकर्त्यांना समस्यांना सामोरे जावे लागू नये या उद्देशाने लॉन्च करण्यात आले आहे. UPI चा प्रत्येक वापरकर्ता UPI Lite वापरू शकतो. जर आपण मर्यादेबद्दल बोललो, तर यूपीआयद्वारे दररोज एक लाख रुपयांचा व्यवहार केला जाऊ शकतो. त्याचबरोबर आता UPI Lite द्वारे 500 रुपयांचा व्यवहार करता येणार आहे. आजच्या आधी ही मर्यादा फक्त 200 रुपये होती. आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तिकांत दास म्हणाले की, ही सुविधा केवळ रिटेल क्षेत्र डिजिटली सक्षम करणार नाही, तर इंटरनेट/टेलिकॉम कनेक्टिव्हिटी कमकुवत आहे किंवा उपलब्ध नाही अशा ठिकाणी अल्प रकमेच्या व्यवहारांनाही अनुमती देईल.
महागाईचा अंदाज वाढला
दुसरीकडे, जरी आरबीआयने व्याजदरात कोणताही बदल केला नसला आणि चालू आर्थिक वर्षात जीडीपीचा अंदाज 6.5 टक्के ठेवला असला तरी महागाईचा अंदाज वाढवला आहे. चालू आर्थिक वर्षात महागाईचा दर ५.४ टक्क्यांपर्यंत खाली येऊ शकतो, तर जून महिन्यात ५.१ टक्क्यांवर ठेवला आहे, असे आरबीआय गव्हर्नरने म्हटले आहे. दुसरीकडे, जुलै-सप्टेंबर 2023 साठी सीपीआय चलनवाढीचा अंदाज 5.2 टक्क्यांवरून 6.2 टक्के करण्यात आला आहे. ऑक्टोबर-डिसेंबर 2023 साठी CPI महागाईचा अंदाज 5.4 टक्क्यांवरून 5.7 टक्क्यांपर्यंत वाढवण्यात आला आहे.
